SİİRT'İN İLÇELERİ AYDINLAR   TİLLO Eski adı Tillo olan Aydınlar İlçesi, 18 Mayıs 1990 tarihinde ilçe olmuştur. İlçe 42.Boylam ve 38. enlem dereceleri arasında Siirt'e 7 km. uzaklıktadır. Doğusunda Pervari, kuzeydoğusunda Şirvan, batısında Siirt ili ile çevrilidir.2000 yılı nüfus sayımına göre ilçenin  5540 dır.Tillo’nun Süryani’ce manası “Yüksek Ruhlar” dır. 1514’te Yavuz Sultan Selim’in Çaldıran Seferi sonunda Osmanlı egemenliği ne geçen İlçe, Cumhuriyet’in ilk yıllarından itibaren Siirt ili’ne bağlı bir bucaktı. İlçe’de İsmail Fakirullah Hz. ve İbrahim Hakkı Hz. gibi değerli alim ve mutasavvıfların yaşamış olması ilçe’yi kültür açısından önemli kılmaktadır. İlçe'de ayrıca İsmail Fakirrullah Hz. ve İbrahim Hakkı Hz.'ne ait eserlerle, kullandıkları eşyaların sergilendiği özel bir müze bulunmaktadır.     BAYKAN Baykan ilçesi 20 Mayıs 1938 yılında halen ilçe merkezine bağlı köy durumundaki Tüten ocak'ta (Koh) kurulmuştur. 1949'da ilçe merkezi Diyarbakır-Bitlis devlet karayolu üzerinde bulunan tarihi bir geçmişe sahip olan "Havil hanları " Mevkii 'ne nakledilmiştir. Daha sonra ilçenin adı Baykan olarak değiştirilmiştir. İlçe Siirt ili' ne 47 Km. uzaklığında, Doğusunda Şirvan, batısında Kurtalan, Batman ili, Kozluk ilçesi,güneyinde Siirt, kuzeyinde Bitlis ili bulunmaktadır. 2000 nüfus sayımına göre 31500 'dür. Önceleri Med’ ler, 5504’ten sonra Pers’lerin egemenliğine giren İlçe M.Ö. 350’ ler de Makedonya’lıların eline geçti. İ.Ö. 226’da Part güçlerinin ege men olduğu Baykan sonraları Roma’lılarca işgal edildi. Roma’ dan sonra Bizans, Arap ve Selçuklu egemenliğinde kalan İlçe, 1256’da İlhanlı Devleti topraklarına girdiği bilinmektedir. 1504’lerde Safevi egemenliğinde olan Baykan, 1514’ te Osmanlı topraklarına katıldı. Baykan, 11 Haziran 1938’de ilçe durumuna geldi.     ERUH Eruh ilçesi 42.Doğu boylamı,38.kuzey enlemi üzerinde yer almakta dır. Doğusunda Şırnak, batısında Siirt, kuzeyinde Pervari güneyinde Güçlükonak ilçeleri ile çevrilidir. İl merkezi ne 53 Km.uzaklıktadır. Yapılan son nüfus sayımına göre 15454  kişi yaşamaktadır. Eruh’ un kuruluş tarihi kesin olarak bilinmemekle birlikte M.Ö. 1000 yılların dan itibaren Urartu, daha sonra Med, Pers, Selçuklu ve İslam İmparatorlukları hakimiyetinde kalmış olup Yavuz Sultan Selim zamanında bölge ile birlikte Osmanlı topraklarına katılmıştır Eruh, Siirt İli’nin en eski ilçelerinden biri olduğu Hicri 1288, Miladi 1872 tarihli Diyarbekir Sal namesi’nde (Yıllıkta) Siirt Sancağı’na bağlı dört kaza arasında Eruh Kazası’da sayılmakta; Zilan, Dergül ve Pervari adlarında üç nahiyenin bağlı olduğu, Hicri 1315, Miladi 1899 tarihli Bitlis Sal namesi’nde ise; yine Eruh’un Siirt Sancağı’na bağlı bir kaza olduğu Dergül, Lodi ve Fındık adlarında üç nahiyesinin bulundu ğu kaydedilmekte olup, her iki tarih arasında Pervari Nahiyesi’ nin Eruh’tan ayrılarak ayrı bir ilçe haline geldiği anlaşılmakta dır. Cumhuriyetin kuruluşu ile birlikte il olan Siirt İli’ne bağlı ilçe statüsüne kavuşturulmuştur.       PERVARİ Pervari ilçesi Siirt'in kuzeydoğusunda yer almaktadır. İl merkezi' ne 96 Km.uzaklığındadır. Kuzeyde Hizan ve Bahçesaray ilçeleri, doğusunda Çatak ve Beytüşşebap ilçeleri, güneyinde Şırnak ili ve Eruh ilçesi,batısında Aydınlar ve Şirvan ilçeleri bulunmaktadır. İlçenin toplam nüfusu 28834' tür. İ.Ö. 550’lerde Persler’ce sonra da Makedonyalılar’ca işgal edilen yöre İ.Ö. 306’da Selökid Krallığı sınırları içinde kaldı. İ.Ö. 129’da Partlar’ın eline geçen Pervari, İ.S. 77’de Roma İmparator luğu’na katıldı. IV. ve V. Yüzyıllarda Bizanslılar’ la Sasani’ler arasında el değiştiren yöre 700’lerde Arap hakimiyetine girdi. 1243’te Moğollar’ca işgal edildi. 1514’te Osmanlı topraklarına katıldı.Pervari, 1871’de kaza durumu na getirildi.       ŞİRVAN Şirvan ilçesi Siirt'in kuzeyende yer almaktadır. Doğusunda Pervari, batısında Baykan kuzeyende Bitlis ili,güneyinde Siirt ili bulunmaktadır. İl merkezine 26 Km. uzaklığındadır. Yapılan son nüfus sayımına göre ilçede 21999 kişi yaşamaktadır. İ.S. 77’de Roma Etkinliğine giren Şirvan 395’ten sonra Bizans, 572’de Sasanlı Devleti sınırları içinde yer aldı. 700’lerde Arapların eline geçti. Yöre 1100’lerde Artuklu 1243’te Moğol egemenliğine girdikten sonra 1514’te Osmanlı topraklarına katıldı. İlçe Cumhuriyet’ten önce İmparatorluk idaresinde Siirt Sancağı’na bağlı en eski yerleşim birimlerinden biridir. 1871 tarihli Diyar bekir Salnamesi’nde Siirt Sancağı’na bağlı dört kaza arasında Şirvan Kazası’da sayılmak tadır. Daha önceleri Küfre Beyliği Şirvan’dan uzun süre egemen liği sürdürmüştür. Şirvan’da Küfre diye anılan mahallenin adı o zamandan kalmıştır. 1871 yılında Şirvan Siirt Vilayet olmadan önce Bitlis İli’ne bağlı bir bucaktı.         KURTALAN Kurtalan ilçesi, Siirt ilinin batısında bulunmaktadır. Doğusunda Siirt ili, batısında Beşiri ilçesi,güney doğusunda Eruh ,güneybatısın da Hasankeyf ilçeleri bulunmaktadır.İl merkezine 34 Km. uzaklığın dadır. 1500’lerde Şerefhan Beyliği toprakları içinde olan Kurtalan 1514’te Osmanlı sınırları içine girdi. Kurtalan "Garzan" adıyla Siirt'in eski kazalarından biridir. Ancak yerleşim yeri bir kaç defa değişmiş,1938 yılında adının Kurtalan ve yerinin de Mısrıç köyü olarak değiştirilmiş,1944 yılında Tren yolu hattının Mısrıç köyüne ulaşmasıyla ilçe merkezi oraya taşınmıştır.En son nüfus sayımında ilçe nüfusu 53521 olarak belirlenmiştir.

Şerefhan Beyliği toprakları içerisinde bulunan Kurtalan İlçesi 1500 yılında Osmanlı topraklarına katılmıştır. Ulaşım probleminin olmaması, demiryolunun Kurtalan’a kadar uzanması, Kurtalan’ın Siirt’in en büyük ve en gelişmiş ilçesi olması için uygun zemin hazırlamıştır. Halen Siirt’in en büyük sanayi tesisi olan çimento fabrikası Kurtalan’da kuruludur. Kurtalan çapındaki küçük sanayi ihtiyaca kısmen cevap verebilmektedir. Kurtalan mülki sınırları içerisinde yolu olmayan ve ulaşılamayan yerleşim birimi yoktur. Kurtalan’da sosyal yaşam, iş mevsiminin bittiği sonbahar mevsiminde düğünlerin de başlamasıyla canlılık kazanmaktadır. Eğlence ve spor faaliyetlerine halkın katılımı her geçen gün artmaktadır.

Kurtalan Belediye Başkan aday adayı Hikmet Deryalar, ajansımız aracılığıyla önemli açıklamalarda bulundu.

Kurtalan Belediye Başkanlığı için adaylığını açıklayan Otomobilciler ve Şoförler Odası Başkanı Hikmet Deryalar, Kurtalan’ın sorunlarına vakıf olduğunu belirterek, “Kurtalan’da başta alt yapı olmak üzere, ekonomik, sosyal ve kültürel alanlarda hazırladığım projelerle değişim rüzgarı esecek.” dedi.

Kurtalan’da yaşayan birisi olarak, Kurtalan’ın eksikliklerini ve ihtiyaçlarını çok iyi bildiğini vurgulayan Deryalar, “Yıllardan beri ilçemizin sorunlarını bizzat halkımızın ağzından dinliyorum. Projelerimi de ona göre hazırladım. Belediye Başkanı seçilmem halinde hiç vakit kaybetmeden profesyonel ekip kurarak, iki yıl içinde alt ve üst yapı sorunlarımızın tümünü çözeceğim. Aslında şuan alt yapı değil, ilçemizin ekonomik sorunlarını nasıl çözebiliriz, binlerce işsiz gencimizi nasıl iş sahibi yapabiliriz, hangi sosyal ve kültürel etkinlikleri gerçekleştirebiliriz bunları konuşmamız gerekiyordu. Ancak halkımızın çoktan hak ettiği hizmetler, yerel yönetimlerin beceriksizliği yüzünden birtürlü üretilemedi. İnanıyorum ki biz bütün bu saydığım hizmetleri üretip, halkımızı sevindirip, mutlu edeceğiz.” dedi.

Siirt’in aynası konumunda olan Kurtalan’ın bir cazibe merkezi haline getireceğini iddia eden Ak Parti Belediye Başkan aday adayı Hikmet Deryalar, “İlçemiz Siirt’in en büyük ve batıya açılan penceresi konumundadır. Amacımız Kurtalan’ı kalkınan ve sürekli ilerleyen çok amaçlı projelerin uygulandığı modern bir kent halinde getirmektir.” diyerek hizmette iddialı olduğunu söyledi.

Yerinden olmuş vatandaşlara yeni eylem planı hazırlanıyor

Türkiye’de yerinden olmuş insanların karşılaştıkları sorunların çözümü için hazırlanacak eylem planı Siirt’te yapılan toplantıda ele alındı.

Kültür Merkezinde düzenlenen toplantıya Vali Yardımcısı Hamdi Üncü başkanlık etti.

Hazırlanacak eylem planı ile ilgili görüşlerini açıklayan UNDP Yönetişim Program Müdürü Dr. Leyla Şen, yerinden olmuş vatandaşlarla el ele vererek, çözüm politikaları üretip, Hükümete ileteceklerini söyledi. Dr. Şen, burada yapılacak bir dizi toplantıdan sonra yerinden olmuş vatandaşların durumlarını belirten bir rapor hazırlayacaklarını ve bu veriler ışığında bir eylem planı çıkaracaklarını belirtti.

Dünyada 52 ülkeden 25 milyondan fazla insanın terör veya doğal afetlerden dolayı bulundukları yerleşim yerinden ayrılmak durumunda kaldığını belirten Dr. Leyla Şen şöyle konuştu: “Terör ve doğal afetlerden dolayı yerinden olmuşluk dünya çapında yaşanan bir travmadır. Yaptığımız araştırmadan dünyada 52 ülkede 25 milyondan fazla insanın bu durumdan etkilendiğini biliyoruz. BM kuruluşunun amacı tüm dünyada ülke içinde yerlerinden olmuş vatandaşların özgür gereksinimlerini karşılamaya yönelik bir çerçeve sağlamaktır. Bu konuda 10 yıldan beri çalışmalar yürütüyoruz. Türkiye devleti ve hükümeti ile işbirliği yaparak, sizlerin de görüşlerini alarak, yeni bir eylem planı hazırlayacağız. Amacımız burada uygulanacak politikaları burada belirleyip, hükümete teklif etmektir.”

Toplantıya başkanlık eden Siirt Vali Yardımcısı Hamdi Üncü, Türkiye’de Siirt’in de dahil olduğu 14 ilde köylere geri dönüş projesinin uygulandığını hatırlatarak, “İlimizde 124 köyden göçler olmuş, bu köylerden 106’sına geri dönüşler yapılmıştır. Bugüne kadar daha çok ayni yardım olarak verilen destekler bundan sonra alt yapı hatta kent entegrasyonu desteği şeklinde verilecektir. Bununla birlikte Valilik olarak yerinden olmuş vatandaşlarımıza ve diğer yardıma muhtaç insanlara yönelik olarak birçok sosyal projeyi hayata geçirdik.” dedi.

Toplantı daha sonra katılımcılardan gelen soruların cevaplandırılması ile son buldu. Toplantıya Vali Yardımcısı Hamdi Üncü, ilçe kaymakamları, kurum müdürleri, sivil toplum kuruluşlarının temsilcileri, muhtarlar, UNDP Yönetişim Program Müdürü Dr. Leyla Şen, proje müdürü Ercan Balcı ve proje sorumlusu Seher Alaracı katıldı.

Eruh İlçesi

Eruh‘un kuruluş tarihi kesin olarak bilinmemekle beraber, M.Ö.1000 Yıllarından itibaren Urartu, daha sonra Med, Pers, Selçuk ve Osmanlı İmparatorluklar hakimiyetinde kalmıştır. Siirt İl’inin en eski ilçelerinden biri olduğu; Hicri 1288, Milade 1872 tarihli Diyarbekir Salnamesi’nde (Yıllıkta) Siirt Sancağına bağlı sayılmasından belli olmaktadır.Kent ve kırsal kesimde yaşayan halk dini inançlarına bağlıdır. Düğünler dışında eğlence hayatı yok gibidir. Aileler kalabalıktır. Pederşahi aile yapısı içinde çocuklar evlenseler bile, ailenin ve onun sosyal, kültürel ve ekonomik çevresinin içinde kalırlar. Evler, mahalli malzemeden, genellikle toprak damlı olarak yapılmıştır. Eruh merkezinde kısmen betonarme binalar yapılmaya başlanmıştır. Eruh’un tüm köylerinde elektrik ve telefon bulunmaktadır.